|
DUMANLI KÖYÜNE AİT TARİHSEL BİLGİLER
— Dumanlı köyü köken olarak Türkmen Yörükanı taifesinden olup Danişmendlü ulusuna tabidir. Köye ait ilk tarihi bilgiler ve Osmanlı kayıtları 2.Beyazıd döneminde (1481-1512) başlamaktadır. Bu tarihlerde köy olarak kayıt altına alınan Dumanlı köyünün kuruluş tarihinin biraz daha eski olması muhtemeldir.
— Dumanlı Köyün ait bulabildiğimiz bilgiler kronolojik olarak aşağıya çıkarılmıştır.
1481 YILI 2.BEYAZID DÖNEMİNE AİT KAYITLAR
Karye-i Dumanlu, Tabi-i Hayrebat an Uşak(Hayrebat o dönem Uşak’a bağlı bir nahiye merkezidir)
Tımar sahipleri Musa veledi Timur ve Şeyhpaşa veledi Yahşi.
Hane sayısı 27,Nefera 33,Mücerred 3,İmam 2,Ama 1 kişidir.
Köyde yaşayanlardan birkaç ilginç isim. Akıncı,Savcı,İnebeğ, Hunbeğ, Aslıhan, Karaca.
Köyde yaşayan iki imamın isimleri ise Mustafa ve İbrahim’dir. İmam İbrahim, Paşalar köyünden gelmektedir.
Bu sayımda Dumanlı köyünden 592 akça vergi alınmıştır. Vergiye tabi tutulan ürünler ise, Buğday,Arpa, Darı,Nohut,Burçak,Bostan, Pamuk,Bağ ve Koyun olarak sıralanmaktadır.
1520 YILI KANUNİ SULTAN SÜLEYMAN DÖNEMİNE AİT KAYITLAR
Karye-i Dumanlu Tabi-i Hayrebat an Uşak.
Timar sahipleri Ahmet,Selamet ve Başlamış Beğ dir.
Hane sayısı 25,Nefera36, Mücerred 7,Kara 4 kişidir.
Köyde yaşayanlardan birkaç isim, Bali,Yayla,Yahşi, Elvan,Menteşeli ve Sevindik.
Mustafa isimli bir kişi Hatip olarak görev yapmaktadır.
Bu sayımda Dumanlı köyünden 534 akça vergi alınmıştır.
Vergiye tabi tutulan ürünler ise, Buğday,Arpa, Bağ, Bostan, Pamuk, Koyun,Arı ve Değirmen şeklindedir.
Bu sayımda ilk defa arıcılık ve değirmencilikten vergi alınmaktadır. Ancak Dumanlı köyü civarında akarsu bulunmamaktadır. Değirmencilik ise bol su ile yapılır. Bu konu şaşırtıcıdır. |
|
1570 YILI 2.SELİM DÖNEMİ KAYITLARI
Karye-i Dumanlu tabi-i Uşak. Timar sahipleri,Mehmet,Mustafa ve Hasan beğdir.
Hane sayısı 54, Nefera 65,Mücerred 1,Kara 4, İmam 1, Müezzin 1,Müderris 1, Vaiz 1,Muaf 2, Zemin ise 2 kişidir. Bu dönemde köyden 600 akça vergi alınmıştır. Vergi alınan ürünler ise Buğday,Arpa, Burçak,Bostan,Koyun,Arı ve Değirmen olarak sıralanmaktadır.
Köyde yaşayanlardan ilginç birkaç isim, Bali,Pirce, Memice, Bostan,Sultanşah, Eymir,Beyad.
|
|
Bu sayımda ayrıca köyde Piri Fakih isimli bir cami ve vakıf bulunmaktadır. Vakıf gelir 3400 akçadır.
Cami ve vakıfta görevli olanlar, Müderris Mülazim, İmam Sefa, Müezzin Umur adlı kişilerdir.
Adı geçen bu dönemde büyük bir kaza merkezi olan Uşak’ta bile bu kadar din görevlisinin olması gene şaşırtıcı bir husustur.
Ayrıca bu sayımda Dumanlı köyündü 27 kişi Hafı-ı Derbent yani Derbent koruyucusu olarak görev yapmaktadır. Osmanlı askeri teşkilatı içinde hafız-ı derbent ünvanlı bir sınıf bulunmaktadır. Hafız-ı derbent yani derbent koruyucuları bulundukları yerlerdeki değirmen ve su başlarını tutan kişilerdir. Ayrıca derbentlerin bir görevi de bulundukları yerin ve yolların güvenliğini sağlamaktır. Bölgedeki başka hiçbir yerleşim yerinde derbent teşkilatı bulunmamaktadır. Çok ilginçtir Karahallı o dönem Dumanlı’dan büyük olmasına rağmen böyle bir teşkilat yoktur. Bu da gösteriyor ki Dumanlı köyü o dönemde önemli ve stratejik bir yerleşim yeridir.
1898 yılı kayıtlarında ise Dumanlı köyü 65 hane ve 497 nüfuslu bir yerleşim olarak kayıtlıdır.
NOT:
Tarih içinde değirmenleri, vakfı ,devlet görevlileri,din görevlileri ile önemli bir köy olan Dumanlı köyü
Daha sonraki yıllarda ne olmuştur da bölgedeki diğer köylerden geri kalmıştır. Bu gün Dumanlı köyünün üzüm ve hoş kokulu kavunlarından başka neyi vardır. Araştırmaya ve düşünmeye değer.
KAYNAK; Dr Mehtap Özdeğer, Uşak Kazasının Sosyal ve Ekonomik Tarihi |
|
|
GÜNÜMÜZDE DUMANLI KÖYÜ
COĞRAFİ DURUMU; Dumanlı köyü Uşak ili Karahallı ilçesine bağlı bir yerleşim birimidir. Karahallıya olan uzaklığı 9 klm, Uşak iline uzaklığı 74 klm dir. Kestirme yoldan ise uzaklık 45 klmdir.
Doğusunda Kaykıllı köyü, Batısında Bekilli ilçesi,Köselli köyü, Kuzeyinde Beki köy, Güneyinde ise Bekilli,Ekse ve Sırıklı köyleri bulunmaktadır. Köyün üç tarafı tepelerle çevrilidir. Bu tepeler Manastır tepesi, Kocadağı,Tavşan burnu tepesi ve Asar tepesi adındadır. Rakım 950 metredir.
Kış sert ve yağışlı,yaz ise sıcak ve yağışsızdır. Köy arazisi kumlu ve taşlık yapıya sahiptir.
Köy halkı Karahallı ve Bekilli ilçelerinin etki alanı içindedir.
|
| SAĞLIK:
Köyde bir sağlık ocağı binası mevcut olmakla birlikte kapalıdır. Sağlık personeli yoktur. Karahallı ilçesinden ay da bir defa sağlık ekebi gelmektedir. Köy halkı sağlık sorunları için Karahallıya gitmektedir.
EKONOMİK DURUM VE GEÇİM KAYNAKLARI
Köyde eski yıllarda dokumacılık yapılırken,teknolojiye ayak uyduramamak ve ürün çeşidini artıramamak nedeniyle 10 yıl önce bırakılmıştır.
HAYVANCILIK
Köyde 7 sürü küçük baş hayvan ile 60 adet büyük baş hayvan bulunmaktadır. Hayvancılık besleyerek satmak için yapılmaktadır.
TARIM
Köy arazisi içinde 800 dekar bağ, 1600 dekar tarla bulunmaktadır. Ayrıca 56 hektarlık bir alanda orman işletmesine ait bir çamlık ile 1500 dekar meşe korusu bulunmaktadır.
Köyde bağcılık yapılmakta olup tarlalarda ise arpa,buğday, tütün ve bostan ekilmektedir.
Köyde yetiştirilen kavunlar arasında çoban almaz, asma düyleği ve çirişli cins kavunlar iyi cins kabul edilmektedir. Yetiştirilen üzümler arasında,Razaki,boz yaprak ve koca hüseyin üzümü adında çeşitler iyi kalitelidir. Yetiştirilen üzümler şaraplık olarak ve çevre pazarlarda satılmaktadır.
DİĞER KONULAR
Köy muhtarı, Yusuf Boz olup 3 dönemdir muhtarlık yapmaktadır. Azalar,Ufuk baba, Fatih Toma, Seyfullah Türkmen, Nevzat Demirel dir.
Köyün tanınmış ve kalabalık aileleri; Türkmenler,Çakallar, Cuvanlar, Zobular,Hasanbaşlar,Ümmetler ve Dırdırlar dır.Köyün en yaşlıları Fadime Kaya 92, Halil Elvan 85 yaşındadır.
Köyde bir muhtarlık hizmet binası,1 kahve ve 2 bakkal bulunmaktadır. Köyde eski mezar,koca mezar ve yeni mezar adında üç mezar bulunmaktadır. 1950li yıllarda köyde güreş ve cirit müsabakaları yapılırmış. Şakir Elvan isimli kişi eski yılların bölgede tanınmış bir pehlivanı imiş. Gene eski yıllarda köyde taşımalar için deve kullanıldığı bilinmektedir. Köyde bulunan gelin gölü isimli yerde yeni gelinlere gezinti yaptırılırmış.
Köyün üzüm sergi adetleri meşhur olarak nitelendirilmektedir. Yunan işgali sırasında Asar tepesinde bir biriliğin olduğu ve burada 2 yıl kaldığı anlatılmaktadır. Köyde bulunan Örenler mevkisinde eski dönemlerden kalıntılar bulunmaktadır. Köyde eski yıllarda 50 adet su avganının olduğu bilinmektedir. Eskiden kalan, Koca ,Kalaycı Hatip ve Serenli avganları halen kullanılmaktadır.
KÖYÜN İHTİYAÇLARI
İçme suyu, sağlık evine bir ebe, hayvanlar için bir sulama göleti ve kanalizasyon şebekesi olarak bildirilmiştir. |
