Paşalar Köyü

TARİHSEL BİLGİLER  
Pasalar köyü 1844 yılına kadar Osmanlı kayıtlarında Mahmut Pasa köyü olarak görülmektedir.
Buradaki Pasa ifadesi,askeri manada pasa ünvanı değildir. Eski dönemlerdeki efendi ve ağırbaslı çocuklara paşa olarak lakab takılmaktadır. Daha sonra bu lakap isme ilave edilmistir
Paşalar köyü kayıtlarını en erken 1530 yılı kayıtlarında görebilmekteyiz. Şöyleki; Paşalar köyünde bulunan Mahmut Paşa Vakfı ve zaviyesinin ilk kaydı 1530 yılında yapılmıstır. Ancak vakıf ve zaviyenin daha eski yıllarda yapılmıs oldugu muhakkaktır. Yeni kurulan bir köye aynı anda vakıf ve zaviye kurmak mümkün değildir. Bir yerlesim merkezinde vakıf kurulabilmesi için toplumun burada uzun yıllar önce yerlesmis olması ve köklü bir kültüre sahip olması gerekmektedir. Mahmut Paşa zaviyesi, Şeyh Mahmut Paşa tarafından yaptırılmıstır. Yapılış tarihi kesin olarak belli değildir. Seyyid Şeyh Mahmut Pasanın türbesi köyde bulunmaktadır. 1530 yılı kayıtlarında Mahmut pasa köyü 29 haneli olup nüfusuna dahil bir mücerred, 1 pir-i fani ve 6 vakıf sahibi bulunmaktadır. 1701 yılında zaviyenin zaviyedarlığını seyyid ali yapmaktadır. 1706 yılı ocak ayında vakfın mütevelli heyetinde Seyit ali,Seyit ramazan,Seyit şeyh Mustafa,Seyit baba veli ve bakıcı Seyit ramazan bulunmaktadır.
1706 yılı mayıs ayında isi vakıf soyundan kimse kalmadığı icin vakıfa ait topraklar devlete kalır. Bu topraklar timar haline getirilerek Silahdaran Yusuf adlı bir sahsa verilir. Burada aklımıza gelen sudur. Ocak ayı ile mayıs ayı içinde vakıf soyundan olanların hepsinin bir anda ölmesi mümkün değildir. İhtimal olarak vakıfın bir gerekçeyle lağvedilmis olabileceği yada hepsinin idam edilmis veya savasta ölmüs olabileceğidir.
Zaviyenin yöneticisi olan sahıslar o dönemde aynı zamanda köyün idarecisidir.
Mahmut Pasa zaviyesi ve vakfının zaviyedarları isimleri söyledir: vakfın tasarrufu Mahmut Pasadan sonra oğlu Şeyh Elvana verilir. Daha sonra Şeyh Elvan ogulları Ali paşa ile Abdi pasadır. Padisah 2. Bayezid devrinde Ali pasa vefat edince  vakıf hissesi padisah tarafından Ali pasa kardesi olan Hamza pasaya hediye edilir. Daha sonraki dönemlerde vakfı, Mübariz Armağan ve Emir Ahmet yönetmislerdir.
Gene bu yıllarda Mahmut Pasa köyünden İbrahim oğlu Oruç bey Dumanlı köyünde imamlık yapmaktadır. Mustafa oğlu Ümmet ise du,agü yani dua okumakla görevlidir.
Kanuni döneminde ise Halillü oğlu Ali( Karahallı olması gerek) Mahmut Pasa köyünde yaşamaktadır.
Tarih içinde Paşalar köyünde yapılan sayımlarda tespit edilen ilginç isimlerden bazıları:
Mübariz,Pelvan,Balum,Balhoca,Turbali,Bahşayiş,Emirsah,İvaz,Müstehap,Hayran,Pirgazi, Mezid,Toyran,Mevni,Özbent,Mimad,Mihal,Karapaşa,İhtiyar ve Ede ( sanırım bu isimlerden bugün kullanılmamaktadır.)
2. Bayezid döneminde köy nüfusu : 140 kişi.yıllık vergi : 1165 akçadır
Kanuni      döneminde köy nüfusu : 139 kişi.yıllık vergi : 1973 akçadır
2.Selim      döneminde köy nüfusu : 217 kişi.yıllık vergi : 2886 akçadır.

O yıllarda köy hasılatı ; bugday,arpa,yulaf,burçak,nohut,pamuk ve palamuttur.
Ayrıca pekmez öşürü , bostan öşürü, bağ haracı, kovan öşürü, koyun vergisi verilmektedir. Buradanda anlasılacağı gibi eski dönemlerde Paşalar köyünde zirai faaliyet ve alınan ürünler çesitliymis.
Ayrıca bağ ve bostan ürünleri oldukça iyi ve verimliymis. Bu arada Paşalar ve Dumanlı köylerinde bağcılık yapılmaktayken Karahallı’da henüz bağcılık yoktu. Karahallı’ya bağcılık daha sonraki yıllarda gelmistir.
1902 yılı kayıtlarında ise Pasalar köyünde Yağcıoğlu Mehmet Ağa Vakfı bulunmaktadır. Paşalar köyü kökenli Yağcı soyadını tasıyan kisiler olduğunu da biliyoruz.

PAŞALAR:
Uşak ili Karahallı ilcesine bağlı bir köydür. İlce merkezine uzaklığı 5 km dir. İl merkezine uzaklığı ise Karahallı üzerinden 70 km,eski ve kestirme yollardan ise 40 km dir.
Rakım 870 metre olup Karahallı ilçesinin kuzey batısında yer almaktadır. Mevcut köy nüfusu 462 kisi hane sayısı 165 tir. Köy halkı gecimini tarım,dokuma ve hayvancılıkla sağlamaktadır. Ayrıca köyde çok sayıda emekli ikamet etmektedir.

EĞİTİM DURUMU:
8 yıllık temel eğitime geçtikten sonra köyde bulunan ilkokul kapatılmıstır. Kapalı bulunan ilk okul binası ile lojmanları halen sağlam ve kullanılır bir durumda bostur. Köyde yaşayan 32 ilk öğretim öğrencisi ile 12 lise öğrencisi eğitimlerini karahallıda sürdürmektedir. Karahallı’ya gelis ve gidisleri servis vasıtasıyla yapılmaktadır.

SAĞLIK DURUMU:
Köy içinde insaatı bitmek üzere olan bir sağlık ocağı bulunmaktadır. Hayırsever işadamı sayın naci arslanın yaptırdığı sağlık ocağı insaatına 2002 yılında baslanmıs olup 2004 yılı ortalarında tamamlanarak hizmete gireceği belirtilmistir. Sağlık ocağında 1 doktor,1 ebe,1 sağlık memurunun görev yapacağı tahmin edilmektedir. Sağlık ocağı binasının üst katında bir lojman bulunmaktadır. Ayrıca eski ilk okulun bos bulunan lojmanlarıda sağlık görevlileri için tahsis edilebilecektir.

GEÇİM KAYNAKLARI:
Köyde eski yıllardan beri dokumacılık yapılmaktadır. Halen köyde mütesebbis bir kisinin yaptırdığı bir dokuma atelyesi bulunmaktadır. Tam otomatik makinelerde üretim yapılmaktadır. Üretim azlığı nedeniyle atelyede 5 isçi çalıstırılmaktadır. Ayrıca köy içindeki evlerde 25 dokuma tezgahı ile fason dokuma yapılmaktadır. Köydeki dokumacılık ve bağlı olarak faaliyet 1990 yılından itibaren durma noktasına gelmis halende bu  sekilde devam etmektedir. Gene köyde bulunan 2 adet eski el tipi dokuma tezgahı ile hamam peştemali dokunmaktadır. Bu ürünler Türkiye nin her yerinde satılmaktadır. 15 yıl önce köyde 50 adet el tezgahının bulundugu öğrenilmistir.

HAYVANCILIK:
Köyde 200 dönüm palamut korulugu bulunmaktadır. 600 dönüm ekilebilir durumda tarla vardır. Bu tarlalarda pamuk,nohut ve bostan ekilmektedir. Köyde 1500 dönüm civanırda bağ mevcuttur. Ancak 500 dönüm bağda üretim yapılmaktadır. Geri kalan 1000 dönümlük bağ kelemle durumdadır. Köyde bağcılık eski ve basit usulle yapılmaktadır. Bu usulün bugünkü karsılığı ve anlamı organik tarımdır. Aslında en doğal ve en sağlıklı üretim bu yolla yapılandır. Bağlarda genellikle sofralık üzüm üretilmektedir. Üretimde en büyük pay şaraplık iri kara ile beyaz razaki çesitlerindedir. Pasalar köyünün karaparmak ve tilki kuyrugu olarak bilinen üzümleri oldukça tanınmıstır. Bu üzümler bölge pazarlarında satılmaktadır. Genel olarak üretilen üzümler saraplık olarak tekele ve özele satılmaktadır. Ayrıca kurutulan üzümlerde bu yolla satılmaktadır. Köyde her ailenin bir bağı mevcuttur. Bağlar ve tarlalar Banaz çayı kenarındadır. Halen köyde 15 dönümlük bir bağda modern ve bağcılık uygulaması Türkiye’deki 2. uygulamadır.

KÖYE AİT DİĞER BİLGİLER:

1. Köyün içme suyu Banaz çayı havzasındaki harlak pınardan gelmektedir.
2. Elektrik enerjisi yeterlidir. Ancak uzun ve aktarmalı hattan gelmesi nedeniyle sık sık enerji kesintisi olmaktadır.
3. Köyün kanalizasyon sistemi çok eskidir. Köyün kanalizasyon sisteminin yenilenmesi gerekmektedir.
4. Köyün en kalabalık aileleri yağcı ve yılmaz aileleridir.
5. Banaz çayı havzasında köylüye ait bir çok yeni yazlık türü bina bulunmaktadır.
6. Köyün 2 katlı bir konağı bulunmaktadır. Köy konağının alt katında kahve ve dükkan bulunmaktadır. Üst kat ise muhtarlık hizmetindedir.
7. Köy içinde 2 adet eski köy odası bulunmaktadır. Ancak her ikiside terk edilmis durumdadır.
8. Paşalar köyünün okuma yazma oranı oldukça yüksektir. İftihar edilebilecek sayıda köyde yetişen sahsiyet bulunmaktadır. Yetişenler arasında 1 emekli hava albay, 1 pilot yarbay,10 avukat,50 doktor,15 astsubay,150 öğretmen,15 ziraat teknisyeni,ucak ve makine mühendisleri bulunmaktadır. Pasalar köyü öğretmen sayısı ile adeta bir rekora imza atmıstır. Ayrıca İstanbul ve uşakta basarılı birçok is adamı mevcuttur. Yurt dısında çalısan birçok köylü bulunmaktadır. Bu gurbetçiler yaz mevsimi akın akın köylerine tatile gelmektedirler.                                                                          İNCELEME NOTU: Pasalar köyüne çocukluk yıllarımda birkaç defa gelip gitmistim. Yaklasık kırk yıl sonra yaptığımız bu gezide  hayal kırıklığı yaşamadan beklediğim gibi bir Pasalar köyü buldum. Gerçekten insanı,toprağı,coğrafyası ve yerlesimi ile ideal bir köy. Görülen birkaç küçük noksanlık ise köy halkı ve devlet imkanlarıyla giderilebilecek durumdadır. Ancak 2 adet köy odası ile eski yapı birkaç özellikli bina ise yıkılmaya terk edilmis haldeler. Meşhur Pasalar bağcılığı ise yok olmak üzere kurtarılmayı bekliyor.

Eğitimli insanlar yatağı Mahmut Pasa torunu aydın Pasalar insanları: köy mezarlığındaki en az 500 yıllık tarihi türbe yıkılmak üzere. Lütfen el birliği ile restorasyon veya koruma için girisimde bulunalım. Mahmut Pasa ve ahvadı yaşlı gözlerle size bakıyor adeta beni kurtarın diye sesleniyor.                                                                                                                        İlgilerinden dolayı basta muhtar Saffet Yağcı ile köy halkına teşekkür ederim.